İran'dan Trump Koridoru'na "mezarlık" tehdidi

Kafkasya'da ABD Başkanı Donald Trump'ın öncülüğünde hayata geçirilmesi planlanan koridor projesi, Cumartesi günü İran'dan gelen engelleme tehdidiyle karşılaştı.

İran'ın bu çıkışı, stratejik bir dönüm noktası olarak nitelendirilen barış planının geleceği hakkında ciddi şüpheler uyandırdı.

Oysa daha önce kıdemli bir Azerbaycanlı diplomat, Cuma günü Trump'ın açıkladığı ve Ermenistan'ın da desteğini yinelediği bu girişimin, iki ülke arasında kalıcı bir barışa ulaşmak için atılacak son adım olduğunu belirtmişti.

"Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu" (TRIPP) adıyla anılan bu proje, güney Ermenistan toprakları üzerinden Azerbaycan'ı, ana karayla bağlantısı olmayan toprağı Nahçıvan'a, oradan da Türkiye'ye bağlayan kesintisiz bir hat oluşturacak.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, koridorun geliştirilmesine yönelik tüm imtiyazların ABD'ye ait olacağı ve bu hattın enerji başta olmak üzere çeşitli kaynakların ihracatını hızlandıracağı ifade edildi.

İRAN’IN ANLAŞMAYA İLK TEPKİSİ

Anlaşmanın ABD Başkanı Donald Trump tarafından duyurulduğu gün, İran'dan daha diplomatik ancak yine de uyarı tonu taşıyan ilk tepkiler gelmişti.

Dışişleri Bakanlığı'nın İlk Tepkisi: İran Dışişleri Bakanlığı, başlangıçta Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış anlaşmasını "kalıcı bölgesel barışa yönelik önemli bir adım" olarak memnuniyetle karşıladığını belirtmişti.

"Yabancı Müdahale" Uyarısı: Ancak aynı açıklamada, bakanlık, İran'ın kendi sınırları yakınında "bölgenin güvenliğini ve kalıcı istikrarını baltalayabilecek" herhangi bir "yabancı müdahalesine" karşı olduğunu net bir şekilde ifade etmişti. Bu ifade, doğrudan koridorun geliştirme ve işletme haklarının ABD'ye verilmesine yönelik bir uyarı olarak yorumlandı.

İRAN’IN ABD’YE TEHDİTİ

İran'dan en sert ve en güncel tepki, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in başdanışmanı Ali Ekber Velayeti'den geldi. Velayeti, İran'ın bu koridorun kurulmasına kesinlikle engel olacağını belirtti.

Doğrudan Tehdit: Mehr Haber Ajansı'nın aktardığına göre Velayeti, çok sert ifadeler kullanarak, "Bu geçit, Trump'ın mülkü olacak bir koridor değil, Trump'ın paralı askerleri için bir mezarlık olacaktır” dedi. Bu açıklama, İran'ın plana yönelik sadece diplomatik değil, aynı zamanda askeri bir duruş sergilediğinin de sinyalini verdi.

Gerekçe: Velayeti, bu projenin Güney Kafkasya'nın hassas jeopolitiğini değiştirmeyi ve bölgenin güvenliğini tehdit etmeyi amaçladığını savundu.

Rusya Faktörü: Velayeti ayrıca, Rusya'nın da stratejik olarak bu koridora karşı olduğunu iddia ederek, "İran, Rusya ile veya Rusya olmadan Güney Kafkasya'da Amerikan koridorunun kurulmasına engel olacaktır" ifadesini kullandı. Bu, İran'ın bu konuda tek başına hareket etme kararlılığını gösteriyor.

Özetle:

• İran'ın tepkisi iki aşamalı olarak gelişti. İlk olarak Cuma günü Dışişleri Bakanlığı seviyesinde daha diplomatik bir dille "yabancı müdahale" endişesi dile getirilirken, Cumartesi günü dini liderin başdanışmanı Velayeti aracılığıyla çok daha sert, doğrudan ve askeri imalar taşıyan bir tehdit ortaya konuldu.

• Velayeti'nin açıklaması, İran'ın bu koridoru kendi ulusal güvenliğine ve bölgesel jeopolitik dengelere yönelik doğrudan bir tehdit olarak gördüğünü ve engellemek için kararlı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

• Analistler ve konuya yakın kaynaklar, tartışmalı nükleer programı ve Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından artan ABD baskısı altındaki İran'ın, koridoru engellemek için askeri güce sahip olmadığını söylüyor.