Somali'de kriz: Türk silah gemisine el konuldu

Somali'nin kuzeydoğusundaki yarı özerk Puntland yönetimi, Türkiye'den Somali Federal Hükümeti'ne gönderilen ve gelişmiş askeri teçhizat taşıdığı belirtilen bir ticari gemiye kendi karasularında el koyduğunu duyurdu.

Bu hamle, Mogadişu ile Puntland arasında zaten pamuk ipliğine bağlı olan ilişkileri kopma noktasına getirirken, Türkiye'nin bölgedeki rolünü de yeniden sıcak bir tartışmanın merkezine taşıdı.

GEMİDEN ÇIKAN STRATEJİK DENGEYİ DEĞİŞTİRECEK SİLAHLAR

Puntland Güvenlik Güçleri tarafından yapılan ve uluslararası ajanslara yansıyan açıklamalara göre, durdurulan gemide Somali Ulusal Ordusu'nun (SNA) kapasitesini önemli ölçüde artıracak nitelikte askeri malzemeler bulunuyor. Edinilen bilgilere göre kargo içeriğinde şunlar yer alıyor.

Zırhlı Personel Taşıyıcılar (ZPT): Türk savunma sanayii tarafından üretilen, mayına karşı dayanıklı ve modern komuta-kontrol sistemleriyle donatılmış yeni nesil zırhlı araçlar.

      Uçaksavar Sistemleri: Alçak irtifa hava savunmasında etkili olan ve hem kara hedeflerine hem de hava araçlarına karşı kullanılabilen ağır makineli tüfekler ve muhtemel omuzdan atılan hava savunma füzeleri (MANPADS).

·       Diğer Askeri Teçhizat: Çeşitli kalibrede mühimmat, lojistik ekipmanlar ve askerî iletişim cihazları.

Puntland yönetimi, geminin şu anda güvenli bir bölgede tutulduğunu belirtirken, tam konumunu stratejik gerekçelerle açıklamadı.

KRİZİN ARKA PLANI: GÜVENSİZLİK VE SUÇLAMALAR

Bu olayın zamanlaması, Somali'deki iç siyasi dinamikler açısından kritik bir döneme denk geliyor.

Puntland Başkanı Said Abdullahi Deni liderliğindeki yönetim, uzun süredir Mogadişu'daki Federal Hükümet'i anayasal düzenlemeleri ihlal etmekle ve gücü merkezde toplamakla suçluyordu.

Gerilim, son haftalarda Puntland'ın Mogadişu'yu, stratejik öneme sahip Sanaag bölgesindeki bazı kabile milislerini Puntland'a karşı silahlandırmakla itham etmesiyle zirveye tırmanmıştı.

Puntlandlı yetkililer, bu silah sevkiyatını, Federal Hükümet'in sadece terör örgütü Eş-Şebab'a karşı değil, aynı zamanda federal eyaletler üzerinde baskı kurma niyetinin bir kanıtı olarak görüyor.

Yapılan resmi açıklamada, "Bu sevkiyat, Somali'de istikrarı baltalamak ve iç savaşı körüklemek için atılmış sorumsuzca bir adımdır" ifadeleri kullanıldı.

TÜRKİYE'NİN ROLÜ VE SAVUNMA ANLAŞMASI

Diğer yandan, bu askeri sevkiyat, Türkiye ile Somali arasında 2024 yılı başında imzalanan ve 10 yıl geçerli olacak Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması kapsamında değerlendiriliyor.

Anlaşma, Türkiye'nin Somali ordusunu eğitip donatmasını, Somali'nin deniz kaynaklarını ve karasularını dış tehditlere ve terörizme karşı korumasını öngörüyor.

Ankara'ya yakın kaynaklar, sevkiyatın tamamen iki egemen devlet arasındaki resmi bir anlaşma uyarınca gerçekleştirildiğini ve amacının Somali Ulusal Ordusu'nun terörle mücadele kapasitesini artırmak olduğunu vurguluyor.

Ancak bu durum, Türkiye'yi Somali'nin karmaşık iç siyasi çekişmelerinin doğrudan bir tarafı haline getirme riski taşıyor.

Analistler, Ankara'nın, federal hükümete verdiği desteğin, diğer yerel güçler tarafından nasıl algılandığını daha dikkatli yönetmesi gerektiği yorumunu yapıyor.

SESSİZLİK VE BEKLEYİŞ

Haberin yazıldığı an itibarıyla Mogadişu'daki Federal Hükümet'ten konuya ilişkin kapsamlı bir resmi açıklama gelmedi. Hükümetin sessizliği, durumun hassasiyetini ve atılacak adımların Somali'nin geleceği üzerindeki potansiyel etkisini gözler önüne seriyor.

Yaşanan bu kriz, Somali'de kırılgan barış sürecinin ne denli hassas dengelere dayandığını bir kez daha gösterirken, önümüzdeki günlerde Puntland ile Mogadişu arasında diplomatik kanalların mı yoksa silahların mı konuşacağı merakla bekleniyor.